Mijn oma

Mijn oma is geboren op 3 november 1889.
Op de foto kijkt ze ernstig en strak voor zich uit. Ze draagt een lange grijze jurk, een grijze jas en een hoed met bloemen opgespeld. Als ik goed kijk, zie ik twee minuscule oorbellen. Een zondagse handtas voor de borst geklemd, klaar om te vertrekken. Dat weet ik van mijn vader, mijn oma hield ervan om een kop koffie te gaan drinken een paar kilometer verderop. Mijn vader vertelde me dat er daarover in het dorp geroddeld werd.
Ik zie haar liggen in het bed van een rusthuis en hoor de vraag die ze wel vijf keer stelde, onvermoeibaar alsof het de eerste keer was: “Hoe heet je?” Ik die toen nog geen weet had van een ziekte die woorden wist en die de taal per strofe van je afpakt, ik herhaalde mijn naam telkens opnieuw. Verwonderd om dit vreemde spel.
In de meeste herinneringen zie ik haar zitten in een rieten armstoel naast de kachel, altijd met een zwarte blinkende schort aan en een ijzeren doos met borstballen binnen handbereik.
Omdat ik het formaat van haar borsten associeerde met de inname van die bruine ballen, weigerde ik steevast als ze de doos onder mijn neus duwde. “Neen, dank je, oma.”
Ik zou er veel voor geven om haar te ontmoeten, om binnen te stappen in haar vrouwenjaren. Hoe was het om een huisvrouw te zijn in de oorlogsjaren? Was ze blij met elke zwangerschap? Hield ze van de geur van de lente? Droomde ze van rode lipstick, van een job in een boekenwinkel? Ging ze op zondag naar de mis uit devotie of om zalig alleen te zijn met haar gedachten?
Ik zou er veel voor geven om een beetje meer over haar te weten, over de vrouw die mijn meter was en me mijn naam gegeven heeft.